De Nederlandse overheid mag Schiphol niet naar eigen inzicht laten krimpen maar moet daarvoor - ook in het geval van de experimenteerregeling - de Europese regels volgen. Dat heeft de Hoge Raad bepaald naar aanleiding van een kort geding dat diverse partijen uit de luchtvaartsector hadden aangespannen tegen de Staat en Schiphol. Hoe dat precies zit, lees je hier.
De uitspraak van de Hoge Raad is de meest recente in een lange rij stappen die is ingezet in de zomer van 2022. Toen kondigde toenmalig minister Harbers van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) namelijk aan het aantal vluchten van en naar Schiphol terug te willen brengen naar maximaal 440.000 per jaar. Dit is volgens hem nodig om de geluidshinder rond Schiphol te laten afnemen.
Dat kan de Nederlandse overheid niet zomaar op eigen houtje beslissen. Om het aantal vluchten te laten dalen, moet de overheid Europese regels en internationale verdragen volgen. Dat gebeurt door middel van de zogenaamde Balanced Approach-procedure. Hierin zijn door middel van een pakket met maatregelen doelen vastgesteld die de geluidsoverlast rondom Schiphol moeten verminderen.
Maar zo'n procedure vergt veel tijd. Omdat de minister in de tussentijd toch al wat wilde doen aan het verminderen van de geluidsoverlast in de omgeving van Schiphol, introduceerde hij in maart 2023 twee nieuwe maatregelen: stoppen met anticiperend handhaven en het invoeren van een experimenteerregeling.
Een aantal partijen uit de luchtvaartsector, waaronder enkele luchtvaartmaatschappijen en de internationale luchtvaartkoepel IATA, kon zich daar niet in vinden en stapte naar de rechter. In april 2023 gaf de kortgedingrechter in Haarlem deze partijen gelijk maar in september werd dat oordeel door het gerechtshof in Amsterdam weer vernietigd. De betrokken luchtvaartpartijen gingen hier vervolgens weer tegen in beroep bij de Hoge Raad.
Die heeft nu uitspraak gedaan en besloten de beslissing van het gerechtshof in Amsterdam niet in stand te houden. In Europese verordeningen is vastgelegd dat als een maatregel die wordt ingevoerd om geluidshinder te verminderen gevolgen heeft voor de capaciteit van een luchthaven, de Balanced Approach-procedure moet worden gevolgd. En dat is volgens de Hoge Raad bij de experimenteerregeling, die overigens eerder al door de minister werd opgeschort, het geval.
Dankzij de uitspraak van de Hoge Raad is er nu definitief duidelijkheid en zekerheid dat een Balanced Approach nodig is als de overheid vanwege geluid het aantal vluchten op onze luchthaven wil verminderen. Die duidelijkheid is voor iedereen waardevol. Uiteindelijk willen wij toe naar een nieuw Luchthavenverkeerbesluit waarin rechtsbescherming voor omwonenden, perspectief voor de sector en duidelijke regels om overlast en uitstoot te verminderen, samengaan. Daar blijven we samen met de overheid, de sector en de omgeving aan werken.