Hassan Charaf, Head of Innovation: ‘Innovatie is voor Schiphol pure noodzaak’

In visie 2050 hebben we de lat voor onszelf hoog gelegd. We willen de meest duurzame en kwalitatief hoogwaardige luchthaven ter wereld worden. Hoe we dat gaan bereiken? Voor Hassan Charaf, sinds 1 juli vorig jaar Head of Innovation, is het antwoord duidelijk: innovatie is key. ‘En dat maakt innoveren op Schiphol zo fantastisch,’ zegt hij enthousiast. ‘Je bouwt mee aan de luchthaven van de toekomst, draagt bij aan het waarmaken van onze ambities.’

Passie

Charaf is geen nieuwkomer in de luchtvaart. Hij heeft al zes jaar innoveren bij KLM achter de rug. ‘Daar heb ik gemerkt dat ik de luchtvaart geweldig vind, maar de luchthaven het mooiste onderdeel. Want het is het vertrekpunt van je reis, hier begint je avontuur. Wat ik ook fascinerend vind is de complexiteit van de luchthaven. Er zijn zoveel verschillende partijen en processen. Het lijkt een chaos, maar het zit goed in elkaar. Daardoor lukt het om elke dag weer alles rond te krijgen. In deze baan komen mijn twee grootste passies samen: de luchtvaart en innovatie. Ik geloof heilig in innovatie. We hebben het hard nodig voor een betere toekomst. Dan kan straks mijn dochter ook die mooie reis naar Bali nog maken.’

Urgent

En die betere toekomst is al best dichtbij. Zo willen we dat Schiphol in 2030 een emissievrije luchthaven is en werken we samen met de sector aan een duurzame luchtvaart in 2050. ‘Dat laat zien hoe urgent innovatie voor Schiphol is,’ zegt Charaf. ‘Want het zal echt anders moeten als we in 2030 emissievrij willen zijn. Veel mensen denken dat innovatie een leuk speeltje is voor whizzkids, maar innoveren is pure noodzaak om onze doelen te bereiken. We hebben de ambitie om een duurzame luchthaven te zijn, een excellente service te bieden aan reizigers en airlines, en ons netwerk op orde te houden. Tel daarbij op dat het aantal reizigers de komende decennia verdubbelt en bijbouwen een keer ophoudt, dan zie je dat we voor heel veel uitdagingen staan. Innovatie is nodig om die te tackelen.’

Veel energie

Gelukkig merkt Charaf veel enthousiasme bij de medewerkers. ‘Een groot aantal medewerkers heeft zich al bij de Innovation Hub gemeld en wil meedoen. De urgentie dat Schiphol duurzaam moet worden en dat het dus anders moet, wordt breed gevoeld. Ik ervaar zoveel energie in de organisatie, mooi om te zien. En we hebben ieders kennis en kunde ook hard nodig, we moeten samen naar oplossingen zoeken. Iedereen kan innoveren. Laat je creativiteit en verbeeldingskracht eens de vrije loop. Dan komen de goede ideeën vanzelf. Denk mee, droom mee en doe mee. De Innovation Hub waaraan ik leidinggeef, heeft als taak innovatie aan te jagen. Dat doen we met en voor de hele Schiphol Group. Daarvoor werken we met veel mensen samen, zowel intern als extern. Bijvoorbeeld met start-ups en kennisinstituten als de TU Delft. Ook op de regionale luchthavens gebeurt veel aan innovatie en zij zijn, vanwege hun omvang, ideale testomgevingen.’

Zes families

Voor Charaf is 2020 het jaar van de uitvoering. ‘Vorig jaar hebben we de strategie vastgesteld, dit jaar zijn we met de uitvoering gestart, gaan we bewijzen dat het kan. Onze strategie sluit aan op Visie 2050. We hebben zes innovatiethema’s benoemd, die we ‘families’ noemen: autonoom airside, nieuwe bagageconcepten, digitale identiteit, gezonde leefomgeving, nieuwe vormen van vervoer en duurzame luchtvaart. Alle innovaties die we doen passen in een familie. Duurzaam taxiën en het onderzoek naar synthetische brandstof bijvoorbeeld passen in duurzame luchtvaart, en luchttaxi’s en hyperloop onder nieuwe vormen van vervoer. Alles draagt bij aan de hoogwaardige kwaliteit die Schiphol nastreeft voor de leefomgeving, ons netwerk en onze service.’

Aarde-Maan-Mars

Op Schiphol zijn inmiddels tal van innovaties in gang gezet, maar ze zitten niet allemaal in dezelfde fase. ‘We hebben drie typen innovatie benoemd: Aarde, Maan en Mars,’ legt Charaf uit. ‘Elk type heeft z’n eigen aanpak. Bij Aarde-innovaties gaat het om problemen waarvoor we de oplossing al kennen. Een voorbeeld hiervan is Wilbur, onze digitale regietool die data bundelt en structureert. Hierdoor heeft de regie een steeds beter beeld van de operationele situatie, ziet sneller knelpunten in het proces ontstaan en kan direct maatregelen nemen. Bij Maan-innovaties hebben we een scherp beeld van hoe de toekomst eruit zou kunnen zien, maar hoe we daar komen, vergt nog een ontdekkingsreis. Een voorbeeld is de Brainport Business Line, waarbij de reiziger zijn koffer incheckt op Eindhoven, maar reist vanaf Schiphol. We weten dat het kan, maar moeten nog ontdekken hoe precies. We gaan nu een pilot opzetten om dit te onderzoeken. Tenslotte de Mars-innovaties. Daarvan weten we dat ze onze toekomst cruciaal zullen veranderen, maar hoe exact, dat vraagt nog veel onderzoek. Een voorbeeld is het duurzaam taxiën. Dit voorjaar starten we met dit avontuur en komt de Taxibot naar Schiphol. Maar we moeten nog zoveel antwoorden ontdekken.’

Versnellen

Charaf benadrukt dat Schiphol op innovatiegebied goed scoort. ‘We krijgen veel bezoek uit het buitenland, internationaal ziet men ons als frontrunner. Innovatie zit ook al vanaf het begin in ons DNA. Veel dingen die nu mainstream zijn op luchthavens zijn hier ontstaan. Denk aan onze wayfinding. Bezoekers zijn altijd onder de indruk van wat we doen, maar vooral ook dát we het doen. Maar we zullen de komende jaren wel moeten versnellen op innovatie als we onze ambities willen halen. Of ik voor mezelf een ambitie heb? Zeker, ik heb er veel. Maar als Schiphol in 2030 echt duurzaam is, als we dat echt voor elkaar krijgen, dan ben ik hartstikke trots. En innovatie gaat daaraan bijdragen, daar ben ik van overtuigd.’