What's in a name? Alles over onze straatnamen (4)

Straten, wegen en pleinen: ook op Schiphol moeten ze een naam hebben. Anders kun je tenslotte de weg niet vinden. De één een brede boulevard, de ander een beetje weggestopt achter een rij kantoren, maar vaak met een bijzonder verhaal. Een verhaal waar we trots op zijn. Deze keer deel 4.

Fokker(weg)

De in 1890 in voormalig Nederlands-Indië geboren Anthony Fokker zet zichzelf in september 1911 voor het eerst op de kaart door als 21-jarige in de door hemzelf ontworpen en gebouwde Spin een rondje rond de Haarlemse Grote of St. Bavokerk te vliegen. Een klein jaar later richt hij zijn eerste vliegtuigfabriekje op maar het Nederlandse leger heeft geen interesse in zijn toestellen. Daarom ziet de jonge ondernemer zich genoodzaakt met de Duitsers in zee te gaan.

Pas als de Eerste Wereldoorlog voorbij is, keert Anthony terug naar Nederland waar hij in Amsterdam-Noord een nieuwe fabriek in gebruik neemt. De toestellen die daar worden geassembleerd, gaan met een dekschuit naar het dan nog piepjonge Schiphol waar ze worden afgebouwd.

De ambitieuze Anthony vertrekt halverwege de jaren 20 naar de Verenigde Staten waar hij verder bouwt aan zijn bedrijf, dat zich zelfs een tijd de grootste vliegtuigfabrikant van de wereld mag noemen. Daar komt vanaf de jaren 30 door de opkomst van metalen toestellen en de recessie langzaam een eind aan. The flying Dutchman, zoals de bijnaam van Anthony luidt, sterft kort voor de Tweede Wereldoorlog aan een infectie na een operatie aan zijn neusbijholtes.

Koolhoven(laan)

Hoewel de vlucht van Fokker in zijn Spin beroemd wordt, is hij zeker niet de eerste Nederlander die succesvol boven ons land vliegt. Tijdsgenoot en mede-luchtvaartpionier Frits Koolhoven (Bloemendaal, 1886) bijvoorbeeld kiest al in maart 1911 het luchtruim met zijn Heidevogel, een aangepaste versie van een toestel van de Franse vliegtuigbouwer Farman. Grappig detail: hij neemt als passagier tijdens die vlucht Jan Hilgers mee. En dat is weer de man die op 29 juli 1910 als allereerste Nederlander boven ons land vliegt.

Frits is net als Fokker gek op techniek in het algemeen en luchtvaart in het bijzonder. Maar waar zijn generatiegenoot en latere concurrent tijdens de Eerste Wereldoorlog in de Duitse vliegtuigindustrie werkt, komt Koolhoven juist in Engeland terecht. Eenmaal terug in Nederland begint Frits in Rotterdam zijn eigen vliegtuigfabriek. En niet zonder succes, op zijn hoogtepunt heeft hij meer dan duizend man personeel in dienst.

Als zijn fabriek tijdens de bombardementen van 10 mei 1940 volledig in de as wordt gelegd, trekt Frits zich terug in zijn woning op Kaageiland. Hij sterft kort na de oorlog in 1946 aan een herseninfarct. Er wordt nog geprobeerd om de fabriek weer op te starten, maar het mag niet baten. In 1956 volgt een faillissement, de werknemers gaan over naar (nota bene) concurrent Fokker.

Deze blog is het vierde deel in een serie over straatnamen op Schiphol. Benieuwd naar de eerste drie delen? Die vind je hier, hier en hier.

Lees ook de vorige blogs

  • Deze vliegende blikvangers trekken volop aandacht

    Op Schiphol zien we heel wat vliegtuigen. Dus we zijn niet zomaar onder de indruk, maar soms komen er bijzondere vliegtuigen langs die wel de aandacht trekken.

    Vijf vliegende blikvangers 

  • We vieren 750 jaar Amsterdam

    Vanaf 27 oktober 2024 viert Amsterdam een jaar lang zijn 750-jarig bestaan. Een mooi moment om een aantal Amsterdamse hoogtepunten op een rij te zetten.

    Ontdek de hoogtepunten van Amsterdam 

  • Helaas pindakaas, dat is een vloeistof!

    We krijgen op Schiphol vaak de vraag wat nu eigenlijk onder vloeistoffen in je handbagage regel valt. Want dit levert nog wel eens verwarring op.

    Test je vloeistoffen kennis